Το Pilates (ή πιο σωστά, η μέθοδος του Pilates) είναι ένα σύστημα ασκήσεων, με ειδικό -κατά περίπτωση- εξοπλισμό, σχεδιασμένο για τη βελτίωση της σωματικής δύναμης, ευλυγισίας, ισορροπίας, σωστής στάσης και την αναζωογόνηση της πνευματικής και ψυχικής υγείας. Η μέθοδος αυτή σχεδιάστηκε στις αρχές του 1920, από τον Joseph Hubertus Pilates, γερμανικής καταγωγής, ο οποίος κατά τη διάρκεια του 2ου παγκοσμίου πολέμου βοήθησε στην αποκατάσταση των τραυματιών (τα σύγχρονα όργανα pilates είναι η εξέλιξη των αυτοσχέδιων μηχανισμών που ο ίδιος δημιούργησε). Επειδή στην παιδική του ηλικία υπήρξε αδύναμος και ασθενής (έπασχε από άσθμα, ραχίτιδα και ρευματικό πυρετό), ένιωσε την ανάγκη υπερνίκησης της φυσικής του αυτής αδυναμίας και έτσι ασχολήθηκε με την ενόργανη, τη γυμναστική με βάρη, τη γιόγκα και τις πολεμικές τέχνες, από τα οποία και επηρεάστηκε, και σε συνδυασμό με την αγάπη του για το χορό και την αρμονία της κίνησης, δημιούργησε το Pilates, την προσέγγιση του για μια πιο υγιή ζωή.
Αδιαμφισβήτητα είναι μια μορφή άσκησης που αποφέρει πολλά οφέλη. Η συστηματική του πρακτική οδηγεί σε καλύτερη λειτουργία του νευρικού συστήματος (επιμήκυνση της σπονδυλικής στήλης), ενισχυμένη υγεία των αρθρώσεων και οστική πυκνότητα, ενώ βελτιώνει τη λειτουργικότητα των πνευμόνων και την κυκλοφορία του αίματος. Το Pilates ενσωματώνει καθορισμένα πρότυπα αναπνοής (η εισπνοή συμβαίνει κατά τη διάρκεια μιας φάσης μιας συγκεκριμένης κίνησης και η εκπνοή κατά τη διάρκεια μιας άλλης φάσης της κίνησης), τα οποία έχουν αποδειχθεί ότι αυξάνουν τη δύναμη και την απόδοση των αναπνευστικών μυών. Ενισχύονται οι σταθεροποιοί μύες του σώματος, ενώ παράλληλα επιδιώκεται η βελτίωση της κινητικότητας, αποβλέποντας στη λειτουργική κίνηση, την απόκτηση δύναμης, ισορροπίας, έλεγχο των κινήσεων και σωστής στάσης του σώματος. Βασίζεται σε 6 αρχές: συγκέντρωση, αναπνοή, έλεγχος, ενίσχυση του ‘κέντρου’, ακρίβεια και ροή της κίνησης.
Το ενδιαφέρον και η δημοτικότητα του Pilates αυξάνονται παγκοσμίως. Κέρδισε για πρώτη φορά την αναγνώριση μεταξύ χορευτών, χορογράφων και ηθοποιών, φτάνοντας μέχρι και σήμερα να εφαρμόζεται εκτός από προγράμματα γυμναστικής, σε ορισμένα προγράμματα αποκατάστασης. Υπάρχουν πολλές επιστημονικές έρευνες οι οποίες παραθέτουν κλινικά στοιχεία που επιβεβαιώνουν τα οφέλη αυτής της μεθόδου. Aποτελεί έναν από τους ασφαλέστερους τρόπους εκγύμνασης για άτομα με προβλήματα υγείας (μυοσκελετικά, καρδιαγγειακά κ.α.), και ενδεικτικά αναφέρεται ότι προτείνεται, μεταξύ άλλων, σε άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας (που συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα ισορροπίας και κινητικότητας, συμπεριλαμβανομένης της μειωμένης σταθερότητας του κορμού, και συνήθως αδυνατούν να παρακολουθήσουν άλλα προγράμματα άσκησης), σε άτομα με πόνους στον αυχένα και τη μέση (περιοχές που προκαλούν δυσφορία στο σύγχρονο άνθρωπο), όπως και σε άτομα που πλήττονται από αδυναμία της πυελικής ζώνης (εγκυμοσύνη, τραυματισμοί, ακράτεια, γήρανση κτλ). Το Pilates συμπεριλαμβάνει ένα ευρύτατο φάσμα ‘πελατολογίου’, από υγιείς πληθυσμούς μέχρι ευπαθείς ομάδες, καθιστώντας τη μία μορφή άσκησης για όλους.
Το όνειρό του Joseph Pilates ήταν να διδάσκεται η μέθοδός του σε κάθε γειτονιά..και το πέτυχε
I must be right. Never an aspirin. Never injured a day in my life. The whole country, the whole world, should be doing my exercises. They'd be happier." - Joseph Hubertus Pilates, 1965. Πέθανε το 1967.