Το Ψαροτούφεκο ή Ψαροντούφεκο είναι ένα είδος όπλου που χρησιμοποιείται στην υποβρύχια αλιεία και το οποίο εκτοξεύει καμάκι.
Πρόκειται για μονόκανο εμπροσθογεμές όπλο, που αποτελείται συνήθως από πέντε μέρη: την λαβή με την σκανδάλη, τον κύριο σωλήνα, την κεφαλή, το μέσον εκτόξευσης (λάστιχα, ελατήριο ή πεπιεσμένος αέρας) και το καμάκι. Τα ψαροτούφεκα διακρίνονται σε τρία είδη, στα ελατηριοβόλα, στα λαστιχοβόλα, που λειτουργούν με την απότομη εκτόνωση ελατηρίου ή ελαστικού, και τα αεροβόλα, τα οποία λειτουργούν με πεπιεσμένο αέρα. Και οι τρεις τύποι ψαροτούφεκων οπλίζονται με την μυϊκή δύναμη του χρήστη. Τα υλικά κατασκευής τους διαφέρουν ανάλογα με τη χρήση και συνήθως είναι ατσάλι, αλουμίνιο, ενώ τελευταία χρησιμοποιούνται ανθρακονήματα. Το μήκος του ψαροτούφεκου διαφέρει επίσης ανάλογα με την χρήση. Για ψάρεμα στα θολά νερά αρκεί ένα μικρό σε μήκος όπλο (60 ή 75 εκ.) ενώ για ψάρεμα στην ανοικτή θάλασσα (blue water hunting) υπάρχουν και όπλα με μήκος 1,5 μέτρο. Με τέτοια όπλα, ο ψαροκυνηγός μπορεί να χτυπήσει μεγάλα μαγιάτικα ή και μεγάλους γαλαζόφτερους τόνους. Κυριότερο μέλημα του χρήστη είναι να γνωρίζει το βάθος που μπορεί καταδύεται και ο χρόνος που μπορεί να κρατήσει την αναπνοή του, δηλαδή τις αντοχές του.
Τι εξοπλισμό χρειάζομαι για να κάνω ψαροντούφεκο;
Ο βασικός εξοπλισμός για το ψαροντούφεκο είναι μια καλή μάσκα, ένας αναπνευστήρας και βατραχοπέδιλα, και βέβαια το ίδιο το ψαροντούφεκο. Και επειδή σκοπεύεις να μείνεις πολλή ώρα στη θάλασσα, θα χρειαστείς και μια ειδική στολή, που θα σε κρατάει ζεστό.
Οι στολές κατάδυσης είναι φτιαγμένες από neoprene, ένα τεχνητό ελαστικό αφρώδες υλικό, που παγιδεύει ένα λεπτό στρώμα νερού ανάμεσα στο σώμα σου και τη στολή. Το σώμα σου διατηρεί σταθερή τη θερμοκρασία του νερού αυτού, με αποτέλεσμα να μην κρυώνεις. Κυκλοφορούν σε διάφορα πάχη neoprene, και διαφορετικά μήκη μανικιού και παντελονιού, για να επιλέξεις αυτή που ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες σου.
Την ίδια στολή βέβαια μπορείς να τη χρησιμοποιήσεις και για απλό snorkeling ή και για κατάδυση, οπότε αξίζει να σκεφτείς καλά τι προτιμάς. Είναι σημαντικό η στολή να ταιριάζει καλά στο σώμα σου, αν είναι πολύ στενή θα σε σφίγγει, και αν είναι πολύ φαρδιά το νερό θα περνάει άνετα και δεν θα κρατάει ζέστη. Από εκεί και πέρα, αν καταδύεσαι σε πολύ κρύες θάλασσες, υπάρχουν γάντια και καλτσάκια, τα τελευταία θα σου φανούν χρήσιμα και αν σε χτυπάνε τα βατραχοπέδιλα.
Πώς επιλέγω ψαροντούφεκο;
Αν πρωτοξεκινάς, σου προτείνουμε ένα βασικό ψαροντούφεκο, το οποίο δεν είναι καθόλου απίθανο να εξακολουθήσεις να χρησιμοποιείς και αργότερα. Για αρχή, σου προτείνουμε ένα όπλο 90 εκατοστών, με δύο λάστιχα. Ανάλογα με τη δύναμή σου, μπορείς να αλλάξεις τα λάστιχα με μαλακότερα ή σκληρότερα. Στο μέλλον πάλι, μπορείς να επιλέξεις ένα μεγαλύτερο ψαροντούφεκο, ώστε να μπορείς να χτυπάς μακρύτερα. Τις πρώτες φορές που θα το χρησιμοποιήσεις, φρόντισε να είσαι σε σχετικά αμμώδη βυθό, και δοκίμασε να πετύχεις ένα συγκεκριμένο σημείο. Μην απογοητευτείς αν δεν τα καταφέρεις, πρέπει να μάθεις να στοχεύεις έχοντας υπόψη σου και τη διάθλαση του φωτός.
Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειώσουμε ότι, προτού ασχοληθείς με το νέο σου χόμπυ, είναι σημαντικό να ενημερωθείς για τα ψάρια που κυκλοφορούν στις θάλασσές μας. Αν δεν ξέρεις τι είναι το ψάρι που βλέπεις, απλά μην το χτυπήσεις. Σε κάθε περίπτωση, μην χτυπήσεις ποτέ σμέρνα ή σαλάχι, είναι δηλητηριώδη.
Πάνω από όλα βέβαια, μην ξεχνάς ότι το ψαροντούφεκο είναι όπλο, οπότε να είσαι πάρα πολύ προσεκτικός όταν προσπαθείς να πετύχεις ένα ψάρι, πάντα να είσαι σίγουρος ότι δεν υπάρχει κάποιος ανύποπτος λουόμενος, ή και κάποιος άλλος ψαροντουφεκάς, εκεί κοντά. Επίσης, ποτέ μην το αφήνεις οπλισμένο όταν είσαι στη στεριά. Τέλος, φρόντιζε να το συντηρείς σωστά και να το ξεπλένεις με νερό βρύσης μετά από κάθε βουτιά, όπως εξάλλου και όλον τον υπόλοιπο εξοπλισμό σου.
Είναι νόμιμο;
Όπως και για πολλά άλλα πράγματα, έτσι και για το ψαροντούφεκο (και γενικότερα την ερασιτεχνική αλιεία) υπάρχουν συγκεκριμένοι νόμοι στη χώρα μας. Παλιότερα μάλιστα, χρειαζόταν ειδική άδεια, η οποία καταργήθηκε πρόσφατα.
Στην Ελλάδα, το ψαροντούφεκο επιτρέπεται μόνο από την ανατολή ως τη δύση του ηλίου, δηλαδή με φυσικό φως, και με ελεύθερη κατάδυση, όχι με μπουκάλες. Απαγορεύεται το ψαροντούφεκο σε περιοχές λιμανιών, οργανωμένων πλαζ αλλά και γενικότερα σε περιοχές που συχνάζουν λουόμενοι, όπως επίσης και σε περιοχές που υπάρχει οργανωμένη επαγγελματική αλιεία. Επίσης απαγορεύεται το ψαροντούφεκο κατά το μήνα Μάιο.
Τέλος, είναι υποχρεωτική από το νόμο η χρήση της σημαδούρας που πρέπει να είναι ορατή από απόσταση τουλάχιστον 300 μέτρων.
Είναι ασφαλές;
Η ασφάλειά σου εξαρτάται κυρίως από σένα. Πάνω από όλα, ακολούθησε την κοινή λογική. Αν έχεις προβλήματα υγείας, και ειδικότερα θέματα με τα αυτιά σου, συμβουλέψου το γιατρό σου, γιατί ίσως χρειάζεται να κάνεις πρώτα κάποια θεραπεία. Αν είσαι κρυωμένος, περίμενε να σου περάσει το κρύωμα, γιατί μπορεί να προκαλέσεις σοβαρή μόλυνση στα αυτιά. Αν νιώθεις αδύναμος, ή ήπιες ένα ποτηράκι παραπάνω χτες βράδυ, καλύτερα χαλάρωσε στην παραλία.
Πέρα από τους συνηθισμένους κινδύνους της θάλασσας που ισχύουν και για το snorkeling (αχινοί, τσούχτρες, ρεύματα, ηλιακά εγκαύματα), εδώ πρέπει να προσέξεις ιδιαίτερα τις περιοχές που καταδύεσαι. Σιγουρέψου ότι κινείσαι σε σημεία που δεν περνάνε σκάφη, γιατί σίγουρα θα έχεις ακούσει ιστορίες για ψαροντουφεκάδες που δεν βγήκαν ποτέ από τη θάλασσα, και χρησιμοποίησε τη σημαδούρα. Και βέβαια μην ξανοίγεσαι πολύ, γιατί η επιστροφή ίσως σου φανεί πιο δύσκολη.
Αφήσαμε για το τέλος το πιο σημαντικό. Πήγαινε πάντα με παρέα, ακόμη κι αν η παρέα σου δεν ενδιαφέρεται για τα ψάρια. Ένας μοναχικός ψαροντουφεκάς διατρέχει πολύ περισσότερους κινδύνους, ακόμα κια για σε μια απλή κράμπα, θα δυσκολευτείς πολύ να βγεις στην ακτή μόνος σου.
Αν πάλι θέλεις να ασχοληθείς αλλά δεν έχεις καμία σχετική εμπειρία ή φίλους ψαροντουφεκάδες, μπορείς πάντα να κάνεις κάποια μαθήματα κατάδυσης, ώστε να εξοικειωθείς γρηγορότερα.
